Ντοκουμέντο: Γνώριζαν όλοι για τα cd από το 2012

Τι ακριβώς συμβαίνει;
Ο σοσιαλδημοκράτης Βάλτερ Μπόργιανς είναι πολύ προσεκτικός και ακριβής στη διατύπωσή του.
Λίστα με αποκλειστικά στοιχεία Ελλήνων δεν υπήρχε τότε και δεν μπορούσε να υφίσταται ως τέτοια.
Υπήρχαν cd με πλήθος καταχωρίσεων, από τα οποία προέκυπταν χιλιάδες ύποπτες κινήσεις που αφορούσαν και ελληνικούς λογαριασμούς. Αυτός είναι και ο λόγος της πρώτης επαφής του Μπόργιανς με τις ελληνικές αρχές.
Η επεξεργασία αυτών των δεδομένων (data cleaning), που αποτελούνται από κωδικοποιημένους λογαριασμούς Ελλήνων με συγκεκριμένες ημερομηνίες, είναι η διαδικασία που υλοποιείται αυτήν την περίοδο, με ταχύτατους ρυθμούς, χάρη στην εντατική δουλειά των οικονομικών εισαγγελέων και των λιγοστών (για το εύρος των δεδομένων) εξειδικευμένων ελεγκτών.
Ο ίδιος ο Μπόργιανς εξάλλου έχει δηλώσει κατ’ εξακολούθηση πως προσπαθούσε να δώσει αυτά τα στοιχεία (cd) ώστε να γίνουν οι ταυτοποιήσεις εδώ και τρία χρόνια, χωρίς αποτέλεσμα μέχρι πρόσφατα.
Κατά τη διάρκεια εκείνης της πρώτης προσέγγισης στην Ελλάδα, είχε ξεσπάσει σάλος σχετικά με τη μη αξιοποίηση της λίστας Λαγκάρντ, στην οποία αναγράφονταν απευθείας ονόματα και διευθύνσεις.
Ηταν η εποχή που τα γερμανικά περιοδικά δεν σταματούσαν να μιλούν για τις αδήλωτες καταθέσεις Ελλήνων στην Ελβετία, ενώ μελέτη του χρηματοπιστωτικού οργανισμού Helvea είχε αποκαλύψει πως το 99% των χρημάτων των Ελλήνων στην Ελβετία είναι αδήλωτα.
Παράλληλα, τότε είχαν γίνει οι πρώτες επαφές και για την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας με την Ελβετία (όπως είχαν κάνει Βρετανοί, Γερμανοί κ.ά.) για τη φορολόγηση των αδήλωτων καταθέσεων Ελλήνων.
Η συμφωνία μέχρι σήμερα έχει μείνει στα χαρτιά.
Ο πρώτος... θησαυρός
Η δεύτερη απόπειρα προσέγγισης από πλευράς Ντίσελντορφ για τα στοιχεία φοροδιαφυγής Ελλήνων πραγματοποιείται λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ., στο τέλος Φεβρουαρίου του 2015.
Η επί 25 χρόνια βουλευτής των σοσιαλδημοκρατών, Ζίγκριντ Σκαρπέλη-Σπερκ, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με τη χώρα μας (παντρεμένη με τον, θανόντα εν τω μεταξύ, Κώστα Σκαρπέλη, που τον καιρό της χούντας υπήρξε γραμματέας της οργάνωσης του ΚΚΕ εσωτερικού στη Γερμανία), συναντά στην Αθήνα τη Χ. Τριανταφυλλίδου, στενή συνεργάτιδα του πρωθυπουργικού γραφείου.
Την υπόθεση αναλαμβάνει η αντιπροεδρία της κυβέρνησης, σε συνεργασία με τον υπουργό Επικρατείας και τη Γενική Γραμματεία κατά της Διαφθοράς.
Αποτέλεσμα εκείνης της πρώτης συνάντησης ήταν η επίσκεψη στις 31 Μαΐου 2015 κλιμακίου Ελλήνων τεχνοκρατών (εμπειρογνώμονες υπουργείου Εξωτερικών, στελέχη της αντιπροεδρίας της κυβέρνησης, υπάλληλοι του ΣΔΟΕ κ.ά.) στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας.
Μοναδικό πολιτικό πρόσωπο σε εκείνη τη συνάντηση, ο γενικός γραμματέας κατά της Διαφθοράς, Γιώργος Βασιλειάδης, ο οποίος συναντά τον Βάλτερ Μπόργιανς, θέτοντας τις βάσεις της συνεργασίας.
Η ελληνική αποστολή αντιλαμβάνεται ότι μπροστά της έχει έναν πραγματικό θησαυρό.
«Δεν σας κρύβω ότι υπήρχε κάποια καχυποψία στην αρχή της γνωριμίας μας από την πλευρά των Γερμανών, δεν ήταν σίγουροι πώς και αν θα αξιοποιήσουμε τα στοιχεία» εξηγεί ο Γ. Βασιλειάδης στην «Εφ.Συν.», ο οποίος τότε μαθαίνει για την ύπαρξη συγκεκριμένης λίστας με στοιχεία Ελλήνων υπόπτων για φοροδιαφυγή.
Αυτή η πρώτη επίσημη επαφή οδήγησε τον Νοέμβριο στην παράδοση των cd και σε αυτό που σήμερα αποκαλείται λίστα Μπόργιανς.
Υπενθυμίζεται πως τον Απρίλιο του 2015, ο τότε υπουργός Επικρατείας, Π. Νικολούδης, αρμόδιος για την καταπολέμηση της διαφθοράς, επισήμανε σε απάντηση κοινοβουλευτικής ερώτησης ότι ειδικά για τη λίστα Λαγκάρντ «ο έλεγχος είναι εξαιρετικά δύσκολος δεδομένου ότι η Ελβετία αρνείται να δώσει πληροφορίες, θεωρώντας ότι είναι παράνομα κτηθείσα η λίστα».
Το ζήτημα των «παρανόμως κτηθέντων στοιχείων» και τα προσκόμματα που βάζει η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία είχαν επανέλθει ως σημεία τριβής, αλλά δεν εμπόδισαν την ελληνική πλευρά τους τελευταίους μήνες να αναπτύξει γέφυρες συνεργασίας με ξένες φορολογικές αρχές.
Τρεις μήνες μετά την παράδοση των στοιχείων από τη γερμανική πλευρά τον Νοέμβριο του 2015, 13.000 φυσικά και νομικά πρόσωπα βρίσκονται στο μικροσκόπιο των αρχών, ενώ ήδη έχουν σταλεί πάνω από 100 κλήσεις προς υπόπτους από τους οικονομικούς εισαγγελείς.
Ενα από τα τελευταία ευρήματα των διωκτικών αρχών είναι η αποκάλυψη πως πρόσωπο που εμπλέκεται στις μίζες των εξοπλιστικών εντοπίστηκε στη λίστα Ρηνανίας με καταθέσεις στην UBS.
Οι εισαγγελείς έχουν σχηματίσει πάνω από 200 δικογραφίες, καλώντας τους καταθέτες της λίστας ως υπόπτους τέλεσης των αξιόποινων πράξεων της φοροδιαφυγής και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομη δραστηριότητα.
Η «λίστα των χαρτοφυλακίων»
Παράλληλα με τη λίστα Μπόργιανς, οι εισαγγελείς ασχολούνται με την αποκαλούμενη «λίστα των χαρτοφυλακίων». Οι καταθέτες σε αυτή τη λίστα φτάνουν τους 8.000, ο μέσος όρος των εμβασμάτων αγγίζει το ποσό των 10 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ το συνολικό ύψος όλων των χαρτοφυλακίων υπολογίζεται ότι προσεγγίζει τα 2,5 δισ. ευρώ.
Ενα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία είναι η παρουσία κάποιων καταθετών τόσο στη λίστα Μπόργιανς (UBS) όσο και στη λίστα Φαλσιανί (HSBC).
Σύμφωνα δε με επεξεργασμένα στοιχεία της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων, υπάρχουν περισσότερες από 940 εταιρείες και πρόσωπα που συνδέονται με τους λογαριασμούς ελληνικού ενδιαφέροντος στην HSBC Γενεύης.
Η διαδικασία της «αυτοκαταγγελίας»
Τόσο στη Γερμανία όσο και σε άλλες χώρες που εκμεταλλεύονται ανάλογες λίστες, το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων δεν προκύπτει από την έρευνα των ίδιων των στοιχείων, όσο από το γεγονός πως οι ίδιοι οι πολίτες σπεύδουν να αυτοκαταγγελθούν για να γλιτώσουν τα χειρότερα.
Αυτή η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει τις τελευταίες εβδομάδες, όμως η κρισιμότερη παράμετρος για να αποδώσει όλη η προσπάθεια το καλύτερο αποτέλεσμα είναι η ψήφιση της διάταξης για την «αυτοκαταγγελία».
Αυτό βέβαια προϋποθέτει την έγκριση των θεσμών, οι οποίοι στο πρόσφατο παρελθόν είχαν εκφράσει κάποιες αντιρρήσεις σχετικά με επιμέρους στοιχεία, όπως το ύψος του συντελεστή φορολόγησης.
Οι αντιρρήσεις μοιάζει να έχουν καμφθεί ενώ η διάταξη είναι έτοιμη, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.».
Ο Βάλτερ Μπόργιανς, ο οποίος έχει ακολουθήσει μια επιθετική και άκρως πετυχημένη στρατηγική στο θέμα της φοροδιαφυγής, οδήγησε με τον τρόπο αυτό 120.000 φορολογούμενους του μεγαλύτερου γερμανικού κρατιδίου να αυτοκαταγγελθούν για να μην υποστούν και ποινικές κυρώσεις.
Υπήρχε βέβαια το κατάλληλο νομικό πλαίσιο. Οι τεχνοκράτες των θεσμών θα χρησιμοποιούσαν γι’ αυτό τον όρο «διαρθρωτική μεταρρύθμιση» (structural reform).
Εχουν λοιπόν οποιονδήποτε λόγο να αντιτίθενται σε μια τόσο σημαντική μεταρρύθμιση;
Μετά από τρία χρόνια άκαρπων προσπαθειών του γερμανικού κράτους να δώσει τα cd με στοιχεία Ελλήνων υπόπτων, η σημερινή κυβέρνηση έδειξε τη βούλησή της να συνεργαστεί με τις γερμανικές αρχές στο θέμα της φοροδιαφυγής.
Η μπάλα είναι στο άλλο μισό του γηπέδου τώρα.
Η μεγάλη φορο-συγκάλυψη
Του Νικόλα Ζηργάνου
Στις 8 Οκτωβρίου 2012, ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στο Ντίσελντορφ λαμβάνει μία γραπτή πρόσκληση για κατ’ ιδίαν συνάντηση από τον υπουργό Οικονομικών της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, δρα Νόρμπερτ Βάλτερ Μπόργιανς, προκειμένου να συζητήσουν περί «οικονομικής κρίσεως και cd με στοιχεία καταθετών φοροφυγάδων».
Η πρόσκληση αναφέρει ως τόπο συνάντησης το γραφείο του Γερμανού υπουργού και προσδιορίζει το ραντεβού για δύο εβδομάδες μετά, στις 22 Οκτωβρίου.
Ο πρόξενος επικοινωνεί αμέσως τηλεφωνικά με τον δρα Μπόργιανς και ο Γερμανός υπουργός διευκρινίζει πως «η συνάντηση θα έχει ενημερωτικό χαρακτήρα» και «θα διαρκέσει περίπου μία ώρα».
Στη συνέχεια ο Ελληνας διπλωμάτης βολιδοσκοπεί τους προξένους της Ισπανίας και της Πορτογαλίας στο Ντίσελντορφ, αν έχουν λάβει κάποια πρόσκληση για συνάντηση με τον υπουργό Μπόργιανς, και λαμβάνει αρνητική απάντηση.
Το ραντεβού αφορά μόνο την ελληνική πλευρά.
Ο Ελληνας πρόξενος στέλνει την ίδια ημέρα, χωρίς χρονοτριβή, επείγον τηλεγράφημα στην πρεσβεία μας στο Βερολίνο, με κοινοποίηση στο διπλωματικό γραφείο του τότε πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, και στην κεντρική υπηρεσία στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών και ενημερώνει σχετικά.
Στο τηλεγράφημα υπογραμμίζει: «Δεν δύναμαι γνωρίζω κίνητρα γερμανικής πλευράς που υπαγορεύουν ενδιαφέρον της για συνάντηση», και ζητάει οδηγίες από την Αθήνα και συμπληρωματικές πληροφορίες που θα του χρησιμεύσουν στη συνάντησή του με τον Γερμανό υπουργό.