Ασφάλεια Γαρνιρισμένη Με Τρίμματα Ελευθερίας

Η ελευθερία και η ασφάλεια είναι το θέμα του graphic novel: “Paradisos”, όπου έβαλα κι εγώ λίγο το χεράκι μου.

Η ιστορία διαδραματίζεται σε μια χώρα (θα μπορούσε να είναι και η Ελλάδα), όπου έχει επικρατήσει η ασφάλεια και η “ειρήνη”.

Η ένωση της Ευρώπης έχει ολοκληρωθεί, και πλέον δεν υπάρχει Ε.Ε. παρά μόνο Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση. Η Ολοκλήρωση παίρνει όλες τις αποφάσεις και τα κοινοβούλια είναι διακοσμητικά (αυτό συμβαίνει ήδη, αλλά ακόμα πολλοί δεν το έχουν καταλάβει).

Στη χώρα αυτή, που θα τη λέμε Ellada, υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες πολιτών: Οι Κοινοτικοί (ή Ολοκληρωτικοί), οι Εγγενείς (ή Έψιλον), οι Προσαρμοσμένοι (ή “Πι” ή “πρόβατα”) και οι Απροσάρμοστοι (ή Άλφα).

Οι Κοινοτικοί είναι πολίτες της Ε.Ο. που κατέχουν τις υψηλότερες θέσεις.

Οι Εγγενείς είναι οι αυτόχθονες, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να ψηφίζουν, αλλά δεν μπορούν να εργάζονται και να τεκνοποιούν, αν δεν γίνουν Προσαρμοσμένοι.

Οι Προσαρμοσμένοι είναι οι Εγγενείς που δέχτηκαν να χάσουν κάθε πολιτικό δικαίωμα, καθώς και οι μετανάστες.

Οι Απροσάρμοστοι είναι εκείνοι που δεν είναι ευτυχισμένοι.

Η Ευτυχία είναι πολύ σημαντική στην Ellada. Μια αποχαυνωμένη ευτυχία που στηρίζεται στην ασφάλεια. Προκειμένου να υπερασπιστεί την ευτυχία των πολιτών της η Ε.Ο. έχει επιβάλλει την καταναγκαστική πρόσληψη αντικαταθλιπτικών, μέσω του ηλεκτρονικού τσιγάρου που όλοι πρέπει να καπνίζουν.

Όσοι δεν καπνίζουν, όσοι δεν είναι ευτυχισμένοι, είτε φυλακίζονται είτε πηγαίνουν “διακοπές”. Οι “διακοπές” είναι ισόβιες, κάτι σαν εξορία σε παραθεριστικό θέρετρο. Οι “ε” που επιλέγουν τις διακοπές, καθώς και οι “Α” που εξαναγκάζονται σε αυτές, χάνουν κάθε πολιτικό δικαίωμα καθώς και ό,τι περιουσία έχουν, η οποία περιέρχεται στην Ε.Ο.

Ηρωίδα της ιστορίας είναι η Ελένη, μια “ε”, που μένει έγκυος και αποφασίζει (παρά τον υπερπληθυσμό και την απαγόρευση) να κρατήσει το παιδί και να σταματήσει να “καπνίζει”.

Για να το κάνει αυτό πρέπει να δεχτεί να πάει “διακοπές”. Στις διακοπές στον Paradisos ανακαλύπτει ότι κάθε πανσέληνο γίνεται μια κλήρωση. Οι “τυχεροί” πηγαίνουν μια κρουαζιέρα, το γύρο του κόσμου. Αλλά ποτέ δεν γυρνάνε πίσω.

Δεν θα σας πω τι συμβαίνει στο τέλος. Αλλά είναι σημαντικό (συμβολικό;), ότι η αφηγήτρια της ιστορίας είναι η κόρη της Ελένης, η οποία ονομάζεται (πως αλλιώς;): Ελευθερία.

Έχω ξαναπεί ότι η τέχνη δεν μιμείται τη ζωή (μάλλον το έχουν πει πολλοί άλλοι πριν από εμένα). Ο homo sapiens είναι πολύ περισσότερο πολύπλοκος από τον homo fictus.

Αν θες να αποδώσεις επακριβώς οποιονδήποτε άνθρωπο, ακόμα και τον πιο προβλέψιμο, πρέπει να μιλήσεις, να αναφερθείς, σε κάθε του σκέψη, σε κάθε του πράξη, σε κάθε του πρόγονο, σε κάθε ιστορική στιγμή, καθώς σε κάθε σχέση που έχουν όλα αυτά με όλα τα “άλλα”: Κάθε άλλον άνθρωπο, κάθε σκέψη όλων των ανθρώπων, κάθε πρόγονο και σκέψεις και σχέσεις όλων των ανθρώπων.

Πράγμα αδύνατον.

O homo fictus είναι περιορισμένος μέσα σε ένα βιβλίο, σε έναν πίνακα, σε μια ταινία.

Κατά κάποιον τρόπο είναι το μέσο που τον καθορίζει. Σε ένα μυθιστόρημα 800 σελίδων θα δώσεις μια πιο εκτενή περιγραφή αυτού του “ανθρώπου”. Σε μια νουβέλα περιορίζεσαι στα βασικά. Σε ένα διήγημα δίνεις μόνο μια εικόνα Του.

Η ελευθερία σου είναι μέρος της μορφής.

Αναρωτιέμαι αν και η ίδια η έννοια της ελευθερίας δεν είναι τίποτα άλλο από ένα νοητικό επινόημα του δυτικού ανθρώπου, κάτι σαν εγκιβωτισμός της σκέψης.

Για τους οπαδούς του Κομφούκιου η πρώτιστη αρετή δεν είναι η ελευθερία, αλλά η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο. Και για τους δυτικούς σύγχρονους φιλόσοφους ελεύθερος είναι μόνο εκείνος που προσπαθεί για να είναι όλοι ελεύθεροι.

Αναρωτιέμαι τι θα μας έλεγαν τα πουλιά για την ελευθερία, αν μπορούσαμε να τα ακούσουμε.

Αναρωτιέμαι τι θα έλεγαν οι Θεοί για την ελευθερία, αν υπήρχαν.

Αναρωτιέμαι…

Ίσως αυτή να είναι η ελευθερία: Ότι αναρωτιέμαι.

Ίσως κι αυτή να είναι μια γλυκιά αυταπάτη.

Και κοιτάζω τον ουρανό με στοχαστικό βλέμμα.

πηγή